17.04.2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “7244 sayılı Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile salgının ülkemizdeki sosyal ve ekonomik etkilerini hafifletmeye yönelik birtakım düzenlemeler getirilmiştir. Bu düzenlemelerden birisi de 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen geçici 24. madde ile 17.04.2020 tarihinden sonra ücretsiz izne çıkarılan işçiler ile 15.03.2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilen işçilere nakdi ücret desteği verilmesine ilişkindir.
Öncelikle 4857 sayılı İş Kanunu’na eklenen geçici 10. madde ile 17.04.2020 tarihinden itibaren işverenlere 3 ay süreyle fesih yasağı getirildiğini, bu süreçte işverenlerin ancak işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabileceğini hatırlatmak uygun olacaktır. Buna göre, 4857 sayılı Kanun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, 17.04.2020 tarihinden itibaren 3 ay süreyle (bu süre cumhurbaşkanı tarafından 6 aya kadar uzatılabilir) aynı Kanunun m. 25/1-II bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında, işveren tarafından feshedilemeyecektir.
Nakdi ücret desteği düzenlemesine göre; aşağıdaki koşullardan birini taşıyan işçilerden, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almayanlar bu destekten faydalanabilecektir:
a) 17.04.2020 tarihi itibarıyla iş sözleşmesi bulunmakla birlikte 4857 sayılı Kanun’un geçici 10. maddesi uyarınca işveren tarafından ücretsiz izne ayrılmış ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler,
b) 15.03.2020 tarihinden sonra 4447 sayılı Kanun’un 51. maddesi kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ve aynı Kanunun diğer hükümlerine göre işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçiler.
Nakdi ücret desteği, 4857 sayılı Kanun’un geçici 10. maddesi uyarınca fesih yapılamayacak 3 aylık süreyi geçmemek üzere, bu süre içinde işçinin ücretsiz izinde bulunduğu veya işsiz kaldığı süre kadar verilecektir.
Nakdi ücret desteği, İşsizlik Sigortası Fonundan günlük 39,24 Türk lirası olarak sağlanacaktır. Yapılan ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılamayacaktır.
Ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin fiilen çalıştırıldığı tespit edilirse işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere fiilin işlendiği tarihteki 4857 sayılı Kanun’un 39. maddesince belirlenen aylık brüt asgari ücret tutarında çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerince idari para cezası uygulanacak ve ödenen nakdi ücret desteği ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilecektir.
Bu düzenleme kapsamında nakdi ücret desteğinden yararlananlardan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmeyenler, aynı Kanun m. 60/1-g bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılacak ve genel sağlık sigortasına ilişkin primleri Fondan karşılanacaktır.
Nakdi ücret desteğinin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslara ilişkin en güncel bilgiye Sosyal Güvenlik Kurumu’nun web sayfasından ulaşılabilir.